Hoe Leiden een beetje Japans werd

Hij was de man die westerse geneeskunde in Japan introduceerde. Andersom haalde Philipp Franz Von Siebold Japanse planten en voorwerpen naar Leiden en dus naar Europa. Bezoek in zijn 150e sterfjaar een van de vele Von Sieboldactiviteiten in de Hortus.

Relatie Nederland – Japan

Witte en blauwe regens, herfstroodkleurende esdoorns, een antieke dwergkwee… De sporen van de beroemde arts en onderzoeker Philipp Franz Von Siebold (1796-1866) zijn nog altijd tastbaar in de Hortus botanicus Leiden. In zijn 150e sterfjaar is er speciale aandacht voor deze pionier en de relatie tussen Nederland en Japan.

Originele Von Sieboldexemplaren

De Duitse arts Von Siebold verbleef tussen 1823 en 1829 op de Nederlandse handelspost in Deshima in Nagasaki, Japan. Hij werkte voor de Nederlanders, maar onderwees daar ook Japanse wetenschappers in westerse geneeskunde en behandelde lokale patiënten. Von Siebold raakte geïntrigeerd door de onbekende planten ter plaatse en stuurde bollen, zaden en planten naar de Nederlanden. Vanuit hier raakten planten zoals de hortensia en azalea bekend in heel Europa. Nog zeker tien van zijn originele planten, waaronder de dwergkwee en de witten regen, bloeien nog altijd in de Hortus.

De witte regen van Von Siebold

Grote invloed op botanische cultuur

‘Von Siebold was van onschatbare waarde voor de botanische cultuur’, stelt Paul Keβler, prefect van de Hortus. ‘Hij bracht meer dan 730 soorten naar Europa.’ Een nieuw gidsje loodst bezoekers in de Hortus langs zijn originele planten en de Von Sieboldgedenktuin. In het weekend van 9 en 10 april staat de Japanse plant Camellia in de schijnwerpers. Er zijn bijzondere exemplaren (te koop) en bezoekers kunnen advies krijgen over hun eigen planten

Twee tentoonstellingen

De Hortus wijdt tevens een tentoonstelling aan haar relatie met Japan en Von Siebold (13 mei – 18 oktober 2016). In de Oude UB, schuin tegenover de Hortus, is later dit jaar (19 augustus t/m 4 november) de expositie ‘Hortulanus Witte en de planten uit Japan’ te zien. Daarnaast organiseert de Hortus dit jaar workshops zoals linoleumdruk, lezingen over Japanse planten en een HOVO-serie over Japanse tuinen.

Von Sieboldgedenktuin

Verhuizing naar Leiden

De Duitse onderzoeker had niet alleen een grote invloed op de botanische cultuur. In 1829 moest hij Japan verlaten omdat hij verdacht werd van spionage. Naast zijn collectie planten verhuisde ook zijn verzameling dieren, kunst- en gebruiksvoorwerpen mee naar zijn nieuwe woonplaats Leiden. Veel van zijn etnografische collectie ging naar het Rijksmuseum voor Volkenkunde in Leiden. Zijn boekenverzameling kwam in het bezit van de Leidse Universiteitsbibliotheek. Von Siebolds voormalige woonhuis op Rapenburg 19 doet sinds 2005 dienst als Japanmuseum. Het museum toont onder andere enkele van zijn verzamelde vissen – waaronder een reuze maanvis – kleurige aquarellen, munten en kleding.

Bekijk Von Siebolds collectie in de UB

Wie nieuwsgierig is naar Von Siebolds verzameling kan ook terecht in de Universiteitsbibliotheek. Zijn collectiestukken zoals Japanse boeken, tekeningen van vissen, schaaldieren en watervogels en antieke kaarten liggen op aanvraag ter inzage in de leeszaal van de afdeling Bijzondere Collecties.

Sayonara (tot kijk)!

Voeg toe aan je favorieten: Permalink.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.