Bezoek delegatie Nagasaki aan Leiden olv burgemeester Taue

Delegatie olv burgemeester Taue brengt een bezoek aan Leiden.

Afgelopen 25 september 2018 heeft een grote delegatie uit Nagasaki een bezoek gebracht aan Leiden. De delegatie werd geleid door niemand minder als burgemeester Taue van Nagasaki en enkele raadsleden. Verder waren er vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, culturele organisaties en burgers in de delegatie. Al met al waren er ongeveer zo een kleine 50 mensen uit Nagasaki in Leiden.

De delegatie begon de dag vanzelfsprekend met een bezoek aan een vertegenwoordiger van de band Leiden – Nagasaki en misschien wel een van de oudste vertegenwoordigers van deze band, de heer Ph.F. von Siebold. De groep werd ontvangen in Japanmuseum SieboldHuis door directeur Kris Schiermeier en kreeg een uitgebreide rondleiding.

Fotograaf: Elizabeth van der Wind

Ondanks dat de dagen ervoor er flink wat regen gevallen was, werkte het weer enorm mee vandaag en kon de groep te voet verder naar de Hortus Botanicus alwaar Paul Kessler, directeur Hortus Botanicus, de groep stond op te wachten samen met Carla Teune en Izai Kikuchi. Na het bewonderen van het muurgedicht van Sugawara no Michizane over zijn verbanning, kreeg de hele groep een rondleiding langs de parels van de Hortus met een link met Japan, waar natuurlijk naast de vele bomen en planten de Siebold Memorial Garden niet mocht ontbreken.

Fotograaf: Ronald Hilhorst

Verder te voet naar het stadhuis waar de altijd vriendelijke bode ons stond op te wachten samen met burgemeester Lenferink en Z.E. de ambassadeur van Japan Hiroshi Inomata. Burgemeester Lenferink had een paar mooie anekdotes van de trip vorig jaar naar Nagasaki, waar de stedenband officieel werd ondertekend in het bijzijn van de voltallig gemeente raad van Nagasaki.

Fotograaf: Ronald Hilhorst

De Japanse traditie van het geven van kadootjes werd ook deze keer niet overgeslagen, waarbij in het bijzonder Kuniko Forrer werd genoemd voor het voortreffelijk voorbereiden van dit bezoek van uit de SLVN.

Fotograaf: Guus Rijven

Bij het stadhuis lagen er drie boten klaar om een mooie tocht te maken over de Leidse grachten in samenwerking met Broodjes & Bootjes onder het genot van een Nederlandse lunch, waar de broodjes met echte “Leidse” niet ontbraken. Na een rondvaart meerden de boten aan bij het museum Volkenkunde, alwaar directeur Stijn Schoonderwoerd en conservator Japan Daan Kok het gezelschap toespraken en in kleine groepen langs de collectie van het museum namen.

Het bezoek werd afgesloten met een dynamisch en energiek optreden van de Raiden Yosakoi groep uit Leiden. Deze traditionele Japanse vissersdans is enorm populair in Japan en vooral Nagasaki prefectuur en de groep heeft vorig jaar een grote Yosakoi vlag gekregen uit Nagasaki. Het optreden was gepland voor drie dansen, maar het publiek kon er geen genoeg van krijgen en bleef “Motte koi, motte koi” scanderen, wat zoiets betekent als “toegift!”, welk voornamelijk gebezigd wordt tijdens de o-Kunchi, het grote jaarlijks festival in Nagasaki. De foto met de Honoraire Consul der Nederlanden in Nagasaki, Z.E. Shimada en burgemeester Taue kon niet ontbreken.

Fotograaf: Guus Rijven

Fotograaf: Ronald Hilhorst

Het bezoek is afgesloten met een diner met wethouder Yvonne van Delft en een groot diner met de delegatie en Raiden Yosakoi. Waarbij burgemeester Taue zijn dank uitsprak voor de enorme gastvrijheid welke hij elke keer voelt wanneer hij in Leiden is, en de diepe vriendschap welke hij voelt wanneer hij mensen uit Leiden in Nagasaki ontmoet en vice versa.

Fotograaf: Ronald Hilhorst

Hoe Leiden een beetje Japans werd

Hij was de man die westerse geneeskunde in Japan introduceerde. Andersom haalde Philipp Franz Von Siebold Japanse planten en voorwerpen naar Leiden en dus naar Europa. Bezoek in zijn 150e sterfjaar een van de vele Von Sieboldactiviteiten in de Hortus.

Relatie Nederland – Japan

Witte en blauwe regens, herfstroodkleurende esdoorns, een antieke dwergkwee… De sporen van de beroemde arts en onderzoeker Philipp Franz Von Siebold (1796-1866) zijn nog altijd tastbaar in de Hortus botanicus Leiden. In zijn 150e sterfjaar is er speciale aandacht voor deze pionier en de relatie tussen Nederland en Japan.

Originele Von Sieboldexemplaren

De Duitse arts Von Siebold verbleef tussen 1823 en 1829 op de Nederlandse handelspost in Deshima in Nagasaki, Japan. Hij werkte voor de Nederlanders, maar onderwees daar ook Japanse wetenschappers in westerse geneeskunde en behandelde lokale patiënten. Von Siebold raakte geïntrigeerd door de onbekende planten ter plaatse en stuurde bollen, zaden en planten naar de Nederlanden. Vanuit hier raakten planten zoals de hortensia en azalea bekend in heel Europa. Nog zeker tien van zijn originele planten, waaronder de dwergkwee en de witten regen, bloeien nog altijd in de Hortus.

De witte regen van Von Siebold

Grote invloed op botanische cultuur

‘Von Siebold was van onschatbare waarde voor de botanische cultuur’, stelt Paul Keβler, prefect van de Hortus. ‘Hij bracht meer dan 730 soorten naar Europa.’ Een nieuw gidsje loodst bezoekers in de Hortus langs zijn originele planten en de Von Sieboldgedenktuin. In het weekend van 9 en 10 april staat de Japanse plant Camellia in de schijnwerpers. Er zijn bijzondere exemplaren (te koop) en bezoekers kunnen advies krijgen over hun eigen planten

Twee tentoonstellingen

De Hortus wijdt tevens een tentoonstelling aan haar relatie met Japan en Von Siebold (13 mei – 18 oktober 2016). In de Oude UB, schuin tegenover de Hortus, is later dit jaar (19 augustus t/m 4 november) de expositie ‘Hortulanus Witte en de planten uit Japan’ te zien. Daarnaast organiseert de Hortus dit jaar workshops zoals linoleumdruk, lezingen over Japanse planten en een HOVO-serie over Japanse tuinen.

Von Sieboldgedenktuin

Verhuizing naar Leiden

De Duitse onderzoeker had niet alleen een grote invloed op de botanische cultuur. In 1829 moest hij Japan verlaten omdat hij verdacht werd van spionage. Naast zijn collectie planten verhuisde ook zijn verzameling dieren, kunst- en gebruiksvoorwerpen mee naar zijn nieuwe woonplaats Leiden. Veel van zijn etnografische collectie ging naar het Rijksmuseum voor Volkenkunde in Leiden. Zijn boekenverzameling kwam in het bezit van de Leidse Universiteitsbibliotheek. Von Siebolds voormalige woonhuis op Rapenburg 19 doet sinds 2005 dienst als Japanmuseum. Het museum toont onder andere enkele van zijn verzamelde vissen – waaronder een reuze maanvis – kleurige aquarellen, munten en kleding.

Bekijk Von Siebolds collectie in de UB

Wie nieuwsgierig is naar Von Siebolds verzameling kan ook terecht in de Universiteitsbibliotheek. Zijn collectiestukken zoals Japanse boeken, tekeningen van vissen, schaaldieren en watervogels en antieke kaarten liggen op aanvraag ter inzage in de leeszaal van de afdeling Bijzondere Collecties.

Sayonara (tot kijk)!

Japan en von Siebold in de Hortus Leiden

In 2016 wordt de 150-jarige sterfdag van Von Siebold herdacht. Ter gelegenheid hiervan is een boekje verschenen. Meer dan tien originele planten die hij uit Japan meebracht groeien nog steeds in de Hortus. Wandel door de tuin langs deze originele Von Siebold-exemplaren en lees meer over de sfeervolle Von Siebold gedenktuin. De tekst is geschreven door Titia van der Eb – Brongersma, Carla Teune en Hanneke Jelles.

De gids is uitgegeven in het Nederlands, Engels, Duits en Japans.  Via de site van de hortus kunt u de gids digitaal raadplegen: http://www.hortusleiden.nl/index.php/japan_en_von_siebold_online_versie